Εκπομπές χρησιμοποιούν κομμάτια καλλιτεχνών χωρίς την συγκατάθεσή τους· δωρεάν διαφήμιση ή εκμετάλλευση;

Πριν από λίγες ημέρες, η τηλεοπτική εκπομπή Μεσημέρι Yes του καναλιού OPEN, με κεντρικούς παρουσιαστές την Κατερίνα Ζαρίφη και τον Παύλο Σταματόπουλο, έπαιξε ένα κλιπ με κομμάτια σχετικά με το φλέγον ζήτημα του κορονοϊόυ. Ένα από τα κομμάτια που συμπεριλήφθηκαν ήταν αυτό του artist Zdrag Dilla με την ονομασία «ΙΝΦΕΚΤΙΝΤ | INFECTED». Ως εδώ καλά. Το θέμα προς συζήτηση, όμως, είναι πως η προβολή του κλιπ έγινε χωρίς προηγούμενη συνεννόηση ούτε με τον δημιουργό, ούτε και με το label που τον εκπροσωπεί.

Πέραν της έλλειψης συγκατάθεσης, η απόφαση του να μην έρθει σε επικοινωνία το κανάλι με τους άμεσα ενδιαφερόμενους, είχε και ως αποτέλεσμα ένα «ευτράπελο»: το όνομα του καλλιτέχνη προφέρθηκε λάθος στον αέρα της εκπομπής και όλο αυτό το σκηνικό, οδήγησε την Minor Music, την δισκογραφική εταιρία που εκπροσωπεί τον Zdrag Dilla, στην ανάρτηση του παρακάτω post στη σελίδα της στο Facebook:

Η εκπομπή Μεσημέρι Yes μπορεί να μην έκανε κάτι το παράνομο, καθώς δεν έπαιξε το κλιπ για περισσότερα από 15 δευτερόλεπτα και ως εκ τούτου δεν παραβίασε τον νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων, ωστόσο το ζήτημα αυτό ανοίγει μια κουβέντα που πιστεύω ότι θα έπρεπε να είχε γίνει από καιρό. Είναι ανήθικη η χρήση υλικού από τις εκπομπές (τηλεοπτικές ή μη) χωρίς τη ρητή συγκατάθεση του δημιουργού; Και κατ’ επέκταση, θα έπρεπε, ίσως, να είναι και παράνομη;

Από τη μία, θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει, πως από τη στιγμή που τα κομμάτια είναι διαθέσιμα δημόσια, ο καθένας έχει το δικαίωμα να τα προβάλλει καθώς και να τα σχολιάζει όπως επιθυμεί. Επεκτείνοντας αυτή τη σκέψη, θα μπορούσαμε να πούμε πως όχι μόνο δεν βλάπτει η αναφορά των artists από τα κανάλια, αλλά αποτελεί ένα τιμητικό και ευχάριστο γεγονός αφού τους προσφέρει προβολή και αναγνωσιμότητα· με λίγα λόγια τους κάνει δωρεάν διαφήμιση.

Από την άλλη, μπορούμε να αντιτάξουμε πως το να αναφέρουν λάθος το όνομά σου στον αέρα δεν αποτελεί και το καλύτερο είδος διαφήμισης. Μάλιστα, δεν είναι και λίγες οι περιπτώσεις όπου ένα κομμάτι έχει χρησιμοποιηθεί για σατιρικούς σκοπούς. Και μιλάμε για σάτιρα η οποία μερικές φορές αγγίζει τα όρια της δυσφήμησης και σε ορισμένες περιπτώσεις καλλιτέχνες έχουν φτάσει ακόμα και στο σημείο να κινηθούν -και να δικαιωθούν- δικαστικά εναντίον παρουσιαστών.

Όπως και να χει, η άποψή μου είναι πως μια τυπική επικοινωνία δεν θα έβλαπτε κανέναν, από τη στιγμή που, καλώς ή κακώς, τα κανάλια χρησιμοποιούν τα κομμάτια αυτά ως δωρεάν υλικό για τις εκπομπές τους.